DOKTRYNY SPOĹECZNO

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tyran to:
•
Człowiek, który jest uzurpatorem-dochodzi do władzy w sposób sprzeczny z władza boską (w tym przypadku
zasługuje na zastosowanie wobec niego prawa oporu-obalenie władcy przez lud)
•
Człowiek, który dochodzi do władzy zgodnie z prawem bożym ale źle (sprzecznie z prawem) sprawuje swą władzę.
W takim przypadku są dwie możliwości:
-jeżeli władza sprawowana jest sprzecznie z prawem ziemskim- poddani mogą wykorzystać prawo oporu
-jeżeli władza sprawowana jest niezgodnie z prawem bożym- jest to przypadek zbyt trudny aby rozstrzygali o prawie oporu
poddani. To kościół może ocenić postępowanie każdego legalnie działającego władcy:
Jeżeli uzna, że tyran jest karą za grzechy już na ziemi wtedy poddanie nie mają prawa oporu
Jeżeli uzna, że tyrana należy obalić zezwala na wykorzystanie prawa oporu
PRAWO:
Kategoryzacja tego pojęcia przez św. Tomasza
Prawo postrzegane jest poprzez „ordo” czyli porządek
Lex esterna- prawo wieczne, powstałe w umyśle boga, niedostępne wprost dla ludzi, jest ono zasada istnienia
Lex naturalis- prawo natury, odbicie prawa bożego w ludzkim umyśle (idea zaczerpnięta od Arystotelesa), jest to
•
•
•
świata
•
prawo uniwersalne dla wszystkich ludzi więc nie jest skodyfikowane
•
Lex humane- prawo ludzkie, stanowione przez władcę, ma za zadanie dyscyplinować poddanych, takie prawo musi
być sprawiedliwe, oparte o rozum, zgodne z prawem bożym, musi być odpowiednio ogłoszone
•
Lex divina- prawo oświecone/publiczne/opisowe- prawo boże zawarte w piśmie świętym oraz w nauczaniu
kościoła, jest to prawo objawione ludziom, służy wszystkim
Tomasz dokonał syntezy prawd objawionych z rozumem- jako najistotniejszą kategorią wg Arystotelesa.
Św. Tomasz a uniwersytety świeckie- kościół stracił monopol na nauczanie. Tomasz uważał, że wszystkie nauki są prawdziwe
bo opisują świat stworzony przez boga. Rozum ludzki jednak jest ograniczony, więc to czego nie możemy zrozumieć jest
prawda objawioną z pisma świętego. Królową nauk wg św. Tomasza nie jest filozofia ale teologia a konkretnie jej rodzaj
jakim jest scholastyka. To co niezgodne z teologią jest złe i godne potępienia.
Doktryna św. Tomasza z Akwinu jest metafizycznym uzasadnieniem stosunków feudalnych. Ład stworzony przez boga
odzwierciedla zależności feudalne. Kościół jest jednym z najważniejszych o ile nie najważniejszym feudałem. Ta doktryna
miała na celu umocnienie pozycji kościoła.
RENESANS
Średniowiecze trwało 1000 lat a epoka renesansu tylko 100. Mimo tego, to w renesansie tworzyło wielu myślicieli i
powstało bardzo wiele dzieł.
Renesans to prąd kulturowy i ideologiczny w którym powrócono do filozofii starożytnej- zarówno greckiej jak i rzymskiej.
Okres wielkich odkryć geograficznych i reformacji.
Główne nurty:
•
Humanizm filozoficzny-koncentracja na sprawach ludzkich takich jak godność, wolność, rozwój fizyczny. Wiara w
ludzki rozum- w możliwość, że człowiek jest w stanie zdobyć pewna wiedzę, to rozum dyktuje, że człowiek jest istotą
niepowtarzalną, kult ludzkiego geniuszu.
•
Światopogląd racjonalistyczny- bezwarunkowa akceptacja wyższości rozumu nad innymi narzędziami
poznawczymi czy wartościującymi; człowiek samodzielnie dąży do ułożenia systemu wartości bazując ba własnych
doświadczeniach niezależnie od autorytetów czy arbitralnych założeń.
•
Sceptycyzm- odrzucenie dogmatów ideologicznych; wiedza objawiona z pisma świętego nie ma większej wartości
niż inne traktaty filozoficzne
•
Indywidualizm- w renesansie ten nurt dopiero początkuje; człowiek staje się samodzielnym poszukiwaczem
prawdy
UTOPIA RENESANSOWA
Utopia-fikcyjna rzeczywistość, baśniowy ustrój; utopijność polega tym, że ustrój jest doskonały, a ludzie żyjący pod
panowaniem takiej władzy są szczęśliwi i bezpieczni. Taki ustrój nie może się zdegenerować. Utopie przedstawiało wielu
różnych myślicieli epoki renesansu. Ich punktem wspólnym było wyrzeczenie się własności prywatnej. Utopie istnieją w
miejscach do których zwykły podróżnik nie może dotrzeć.
Tomasz Morus (1478-1535)
Angielski polityk i prawnik. Żył w dobie panowania Henryka VIII. Piastował wysoki urząd-lorda kanclerza. Został ścięty za to,
że był katolikiem i uważał, że król powinien być podległy papieżowi. Natomiast Henryk VIII to król, który stworzył
anglikanizm i postulował pełną niezależność od stolicy apostolskiej i duchowieństwa. Kościół katolicki uznał go za świętego
(jest nawet patronem polityków) co jest paradoksem, ponieważ kościół odżegnuje się od jego doktryny, której założeniem
było stworzenie państwa komunistycznego.
Utopia Tomasza Morusa
Znajduje się na wyspie o nazwie Utopia. Fundamentem ustroju tej wyspy jest zniesienie własności prywatnej, która jest
przeszkodą dla pomyślności państwa i jego obywateli. Wg Morusa tylko równy podział dóbr/równość materialna może
urzeczywistnić szczęście i pomyślność. Każdy chce zagarnąć dla siebie tyle ile może, bogacą się nieliczni pozostawiając
reszcie biedę-jest to czysta postać powrotu do myśli z pisma świętego, gloryfikacja prostego ludu i krytykowanie bogatych,
którzy SA wg Morusa egoistyczni i źli, krzywdzą pozostałych. W kwestii wyrzeczenia się majątku prywatnego Morus podnosi
również argument platonistyczny- własność prywatna odciąga od działania na rzecz dobra wspólnego.
Morus postulował wspólne dobro i wspólne jego użytkowanie. Stosunki pieniężne ma zastąpić bezpośrednia wymiana.
Nadwyżki wyprodukowane przez mieszkańców miałyby być oddane do wielkich magazynów. Większość mieszkańców trudni
się rolnictwem.
Pieniądz nie istnieje w stosunkach wewnętrznych ale ma znaczenie i funkcjonuje w stosunkach zewnętrznych. Utopia
sprzedaje nadwyżki innym sąsiednim krajom. Za te pieniądze w przypadku konfliktu międzynarodowego władza będzie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum