Kraszewski JĂłzef Ignacy Historja Sawki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tak i z każd�m szczęściem w przyszłości.
Sawka dostrzegł prędko po swoj�m weselu, że biorąc piękną żonę, wziął bi�dę do domu. Naścia wprawdzie była dotąd
poczciwa i kochała go, ale bi�dn�j kobi�cie j�j stanu, poczciwą nawet być trudno. Któż ni�ma prawa zaczepić ją, zelżyć słowy,
uściskiem, wejrzeniem, śmi�chem, kto ni�ma prawa odepchnąć męża, ile razy staje na zawadzie miłostkom? kto ni�ma prawa
sponiewi�rać małżonka w oczach żony, żonę w oczach męża? Każdy swobodniejszy od nich, każdy się bi�dn�j kobi�cie
wyższym cz�mś od j�j współtowarzysza wydaje; a za krok na drogę występku, wszakże płacą względami, ulgą w pracy,
pieniędzmi, wszakże jest zachęta do występku, pobłażanie dla niego, a razy a prześladowanie, a przemoc nawet dla uporn�j
cnoty? Bi�dn�j kobi�cie trudno być nawet cnotliwą. Nie śmi�jcie się z zepsucia w niższych klassach, wy je sami robicie
rzucając ziarno, z którego wyrasta, wy je sami podsycacie
A pot�m spytajcie występnych, czy pojmują co czynią?? spytajcie drugich, czy nie odpłakali pi�rwszych złych kroków, czy
do nich nie byli zmuszeni. Zdadzą się wam Chrystusowe słowa Nie rzucajcie na nich kamienia
Koło Naści, co żyło, kręcić się zaczęło i zalecać. Co było we dworze próżniacki�j, popsut�j gawiedzi, płynęło do chaty Sawki,
młody Ekonom widocznie ją protegował, syn Rządzcy młodzieniec świ�żo odziany w futerał Uniwersytecki, napadał na nią, jak
na dzikie zwi�rze. Niepodobna się było zalotnikom opędzić Sawka dumał smutny nad sobą i nad nią
A Naścia ? ona z początku wszystkich razem wiele ich było, odpychała, odpędzała, łajała, ona gniewne im tylko czoło i
posępne pokazywała oczy. Ale powoli, powoli, to co ją obrażało i niecierpliwiło z początku, poczęło pochlebiać na końcu I do
jednego ukradkiem uśmi�chnęła się uciekając od niego i drugiemu odpowiedziała na żarty, żartem, trzeciemu oddała pokłon z
okienka. A pot�m wybrała myślą jednego i była na niego łaskawą, słowy, uśmi�chem Witała go rumieńcem, żegnała
westchnieniem. Ona jeszcze kochała Sawkę, ale już myśl swobody, rozkoszy, bujała nad j�j głową. I trudno było oprz�ć się
występkowi, co ku ni�j białe, pełne złota, wyciągnął dłonie, co ją śpi�wając nęcił ku sobie, i trudno było oprz�ć się przykładowi
rówieśniczek, aż nakoniec kiedyś powiedziała sobie Naścia.
Nie już to ja lepsza od nich? Wszak ta, tamta i trzecia i dziesiąta, mają kochanków we dworze, a czy im z t�m zle Albom
to ja lepsza od nich??
I odtąd zamyśliła się, zadumała, pozazdrościła drugim, a sama poczęła stroić się gdy wychodziła z domu, uciskać
czerwonym pasem, dobi�rać korali i przeglądać w wiadrze wody.
O żadna mnie na zagasi, mówiła w sobie, taki bo albom ładna, albo ni�mam oczów. I pan by się taki�j nie powstydził
żonki!
Sawka widział wszystko, domyślał się wszystkiego, a milczał serce mu się krajało, gdy ją gachy na tańcu w karczmie
otaczali, gdy ją przeprowadzali do domostwa; palił się gniewem, gdy ją prać chusty do dworu a jego gdzie daleko w pole
wysyłano a milczał, wiedział że słowa nie pomogą, zazdrość nie pomoże i gdy sama się nie upilnuje, nikt j�j nie ustrzeże
Patrzał tylko, czy niepostrzeże znaku występku, aby spuścić głowę i stracić nadzieję patrzał, ale nic jeszcze nie widział.
Naścia jakkolwiek zalotna, dotąd była mu wierną. yle tylko, że nie lękała się dumać o zł�m i nieraz podparłszy się na dłoni,
tonęła w jakichś dumach, patrząc w jedną stronę, zle że coraz poufal�j była z gachami i oddawała żart za żart, uśmi�ch za
uśmi�ch, wejrzenie za wejrzenie. I codzień mni�j pracowita, to siadała na ulicy przed chatą, to wybiegała między ludzi. A gdy
przyszło iść do dworu, to się przybi�rała, to się stroiła, że końca temu nie było.
A Sawka wszystko widział i milczał.
Aż raz powiedział słówko żonie Naścia się zachmurzyła.
Patrzajcie, jeszczem mu zła ! zawołała Niewarteś dobr�j żony Sawka, kiedy mnie posądzasz, drudzy mają gorsze
podobno, a milczą. Czego ty chcesz odemnie? Albo to ja z dobr�j woli idę do dworu? albo ja za nimi gonie, jak ta, jak tamta,
albo to kto na mnie co powi�.
I Sawka milczał, wziął kosę ze ściany, chleb do sakwy, poszedł na łąkę. A Naścia pobiegła do dworu.
Od t�j chwili coraz to części�j tam bywała i postrzegł Sawka chustkę krasną na głowie, zapytał z kąd miała?
Ojciec przydał gościńca
I zobaczył korale na szyi, i znowu spytał z kąd korale?
Od ojca odpowiedziała, a mówiąc zarumieniła się jak mak i odwróciła.
Sawka domyślił się wszystkiego i o więc�j nie pytał.
Zawrzało mu jednak w sercu, zakipiało i chciał przynajmni�j wiedzi�ć; komu wstyd był winien. Aamał głowę napróżno, bo tylu
się kręciło koło czarn�jbrewy, że ani było się domyśl�ć, ani odgadnąć. A ona dla wszystkich jednaka; jeden uśmiech, wejrzenie
i hardość, jedna na pozór pogarda.
Sawka stał się smutny, zamyślony i powoli dom mu zbrzydł, odpadła ochota do pracy; sąsiedzi coraz części�j wodzić zaczęli
na wódkę. Co się miał pójść utopić raz na zawsze, to się topił co dnia w karczmie. I na pozór stał się obojętny, ukrywał swą
zazdrość, utaił gniew, znowu całował żonę, nazywał ją swoją gołąbką, udawał, że j�j wierzy.
Naścia myślała, że on nic nie wi� i nie widzi, jak inni; albo że o nią niedba jak wielu, o żony. I już myślą gnała swobodnie po
szerokim świecie występku, już roiła sobie spokój, wesele, dostatek w chacie. Bi�dna! Ona nic nie wiedziała, tak j�j migał świat
piękniejszy przed oczyma.
Stary ojciec leżał na t�m sam�m łożu, na któr�m skonała matka, leżał już dawno i wyglądał śmierci Sawkę popędzili z
pszenicą do Buga. O południu ledwie nasypane były worki i szereg furmanek wyruszył. Sawka obejrzał się na chatę, w któr�j
samą jedną zostawił żonę i ciężką westchnął. Stary ojciec leżał bezwładny, kto wi� czy ona go dopilnuje, a on j�j pewnie nie.
Zdrowszy, stary byłby spójrzał na Naścię i niedozwolił j�j bałamucić się, korzystając z niebytności męża, chory wyjrz�ć nawet za [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Archiwum